-
ابومنصور ثعالبی؛ جاحظ نیشابور و برگزیده روزگاران- بخش دوم
پنج‌شنبه 1 خرداد‌ماه سال 1393 11:09
برای خواندن بخش نخست این نوشتار، بر روی اینجا کلیک کنید ماندن ثعالبى در اسفراین دیر نکشید و براى بار دوم، راهى گرگان شد (سال403). این بار، میزبان وى ابوسعد محمد بن منصور (ابوالمحاسن) مشیر امیر قابوس بود. مهربانى و پذیرایى ابوسعد سبب شد که ثعالبى، آشوب‌هاى خراسان و نگرانى‌هاى غربت را از یاد ببرد. او، روى به تألیف کتاب...
-
نینوا در نوای عطار نیشابوری- بخش دوم
دوشنبه 26 فروردین‌ماه سال 1392 18:01
برای خواندن بخش نخست این نوشتار، ب ر روی اینجا کلیک نمایید. آن‌چه نمایان است، روایت عطار، از عاشورا بسیار تراژیک و غم‌بار است . او ماجرای عاشورا را با تلخی تمام روایت می‌کند: کیست حق را پیمبر را ولی آن حسن سیرت، حسین بن علی آفتاب آسمان معرفت آن محمدصورت و حیدرصفت نه فلک را تا ابد مخدوم بود زآن که او سلطان ره معصوم...
-
نگاهی به شئون اجتماعی و فرهنگی پیرامون فیروزه نیشابور- بخش دوم
یکشنبه 17 دی‌ماه سال 1391 19:37
برای خواندن بخش نخست این نوشتار، بر روی اینجا کلیک نمایید - شیوه‌ی قدیمی استخراج فیروزه: تا سی سال پیش، معدن فیروزه، به صورت بسیار اولیه استخراج می‌شده است. هانری رنه دالمانی که در سال 1907 میلادی به ایران سفر کرده و از معدن فیروزه گذشته، در سفرنامهی خود مینویسد: «فیروزه را به دو طریق استخراج مینمایند: طریق اول،...
-
سید صدرالدین حسینی؛ تاریخنگار زبدة التواریخ (بخش دوم)
چهارشنبه 29 شهریور‌ماه سال 1391 22:10
برای خواندن بخش نخست این نوشتار، بر روی اینجا کلیک کنید. ... در اینجا براى مزید اطّلاع، نامه‌ی فخر رازى را که «تلخیص تاریخ نیشابور» فقط به سه چهار سطر اوّل آن اکتفا کرده، بیان نموده و به دنبال آن پاسخ سید صدرالدین حسینى را به این نامه ذکر مىکنیم. فخر رازى در این نامه، ابتدا سید صدرالدین حسینى را به القایى که شایسته...
-
تاریخ تشیع در نیشابور؛ از آغاز تا ... (دنبالک بخش نخست)
پنج‌شنبه 19 مرداد‌ماه سال 1391 18:53
تاریخ تشیع در نیشابور؛ از آغاز تا پایان قرن چهارم هجری (بخش دوم) محمد دشتی | ابتدای بخش نخست | بخش دوم | بخش سوم | - روند پیدایش و رشد تشیع در نیشابور: شواهد تاریخی، نشان می‌دهند که نهال تشیّع با حضور صحابه و تابعین که با فرهنگ تشیع و مذهب اهل بیت (علیهم‌السلام) آشنا بودند، در سرزمین‌ها و بلاد فتح شده، از جمله...
-
تاریخ تشیع در نیشابور؛ از آغاز تا پایان قرن چهارم هجری (بخش سوم)
پنج‌شنبه 19 مرداد‌ماه سال 1391 18:41
تاریخ تشیع در نیشابور؛ از آغاز تا پایان قرن چهارم هجری (بخش سوم) محمد دشتی(1) | بخش نخست | بخش دوم | - اشاره: دربخش اول و دوم این پژوهش، روند کلی پیدایش وگسترش مذهب تشیّع، به ویژه تشیّع امامی (اثنا عشری) در نیشابور از آغاز تا پایان قرن چهارم هجری مورد بررسی قرار گرفت و طی آن، به این نکته اشاره گردید که مذهب تشیّع به...
-
تاریخ تشیع در نیشابور؛ از آغاز تا پایان قرن چهارم هجری (بخش دوم)
پنج‌شنبه 19 مرداد‌ماه سال 1391 18:36
تاریخ تشیع در نیشابور؛ از آغاز تا پایان قرن چهارم هجری (بخش دوم) محمد دشتی(1) | بخش نخست | بخش سوم | - اشاره: در بخش نخست این پژوهش که در شماره‌ی پیشین تقدیم شد مباحثی چون: نگاه گذرا به تاریخ نیشابور، روند پیدایش و رشد تشیع از آغاز تا پایان قرن چهارم هجری در این شهر، طی دوره‌های مختلف، مروری بر جلوه‌های حضور تشیع در...
-
زاد، زندگی، اندیشه و مرام حکیم عمر خیام نیشابوری-بخش دوم
دوشنبه 29 خرداد‌ماه سال 1391 23:39
برای خواندن بخش نخست این نوشتار، بر روی اینجا کلیک کنید. - موضوع فلسفه‌ی خیام از منظر استاد علی اصغر حلبی: باید دانست که صرف‌نظر از چند رساله‌ی رسمی که خیام در فلسفه نوشته، رباعیات اوست که شامل تمام افکار او دربارهی هستی و ماده و زمان و افلاک و خدا و جبر و تناسخ و بحث و نشر است، نهایت آن‌که...
-
زاد، زندگی، اندیشه و مرام حکیم عمر خیام نیشابوری-بخش دوم
دوشنبه 29 خرداد‌ماه سال 1391 23:39
برای خواندن بخش نخست این نوشتار، بر روی اینجا کلیک کنید. - موضوع فلسفه‌ی خیام از منظر استاد علی اصغر حلبی: باید دانست که صرف‌نظر از چند رساله‌ی رسمی که خیام در فلسفه نوشته، رباعیات اوست که شامل تمام افکار او دربارهی هستی و ماده و زمان و افلاک و خدا و جبر و تناسخ و بحث و نشر است، نهایت آن‌که...
-
گویش نیشابوری، آکنده از واژه های اصیل پارسی-بخش دوم
دوشنبه 29 خرداد‌ماه سال 1391 23:24
برای خواندن بخش نخست این نوشتار، بر روی اینجا کلیک کنید. جای تعجب نیست که رد پای زبان پهلوی را در گویش مردم نیشابور نیز بیابیم. در این راستا، فرهنگ شش جلدی دکتر محمد معین را تفحص کرده، واژه‌های پهلوی آن را که در حال حاضر با همان تلفظ، در گویش مردم نیشابور، زنده مانده، استخراج و به ترتیب حروف الفبا در زیر ذکر می‌کنیم:...
-
نیشابور؛ شهر دروازه های خورشید - بخش دوم
چهارشنبه 6 اردیبهشت‌ماه سال 1391 23:06
برای خواندن بخش نخست این نوشتار، بر روی اینجا کلیک کنید - ترکیب شهر و حرکت آن در دوره های تاریخی: ایرانیان چند هزار سال پیش از پیدایی یونان در شهر سازی خود به ردیف دیوارهای راست و کوچه و توالی خانه ها در امتداد معین دست یافته اند که باز خیلی زودتر از غربیان آنان را به ساخت شهرهای شترنجی رهنمون گردید. (31) همه ایرانیان...
-
عرفان و جلوه های هفت شهر عشق در شعر عطار - بخش دوم
دوشنبه 21 فروردین‌ماه سال 1391 19:05
برای خواندن بخش نخست این نوشتار، بر روی اینجا کلیک کنید اول، مرحله‌ی طلب: در این مرحله، سالک راه حقیقت باید مردانه گام در راه نهد و از خود بگذرد و همت قوی دارد و در همه حال و همه جا یار را بجوید و به دنبال او که در درون وی است، کند و کاو و جستجو نماید. این وادی وادی پرخطری است ولی سالک نباید وحشتی به دل راه دهد؛ سر تا...
-
مدرسه های نیشابور در سده‌های چهارم و پنجم قمری- بخش دوم
چهارشنبه 16 فروردین‌ماه سال 1391 20:25
برای خواندن بخش نخست این نوشتار، بر روی اینجا کلیک کنید مدرسه سهل صعلوکی عجلی تاسیس: پیش از سال 404هجری در کتاب منتخب السیاق، ضمن شرح حال محمد بن یحیی بن ابراهیم بن محمد بن یحیی بن سختویه که عبارت از ابوبکربن ابی زکریای مزکیّ است و پدرش مکنتی و جدش حرمتی داشته‌اند، ذکری از این مدرسه آمده است. جد او، ابواسیحاق ذمزکیّ...
-
امام میدانی نیشابوری - بخش دوم
چهارشنبه 10 اسفند‌ماه سال 1390 20:02
برای خواندن بخش نخست این نوشتار، بر روی اینجا کلیک کنید - تألیفات میدانی: همان‌طور که گذشت، میدانی در علوم گوناگون تبحر داشته است، آثاری که از وی به دست ما رسیده کتبی گران‌سنگ و پرمایه است، که برخی از آن آثار، در نوع خود بینظیرند. البته بحث تفصیلی دربارهی آثار وی و بهرهگیری میدانی از اقوال گذشتگان و یا ارایه...
-
گذری بر تاریخ نیشابور در دوره سلجوقی- بخش دوم
سه‌شنبه 1 آذر‌ماه سال 1390 18:20
برای خواندن بخش نخست «گذری بر تاریه نیشابور در دوره سلجوقی»، بر روی اینجا کلیک نمایید - از برکیارق تا سنجر: بعد از مرگ ملکشاه، برکیارق، برای دستیابی به حکومت، با افرادی که مدعی حکومت بودند جنگید. مدعیان عبارت بودند از: در آذربایجان، اسماعیل بن یاقوتی -دایی برکیارق-، امیر شام – تتش، که عموی برکیارق بود- و در خراسان،...
-
حوزه حدیثی نیشابور از ابتدا تا اوایل قرن هفتم هجری- بخش دوم
جمعه 20 آبان‌ماه سال 1390 21:33
بخش دوم نوشتار «حوزه حدیثی نیشابور از ابتدا تا اوایل قرن هفتم هجری» برای خوانش بخش نخست این نوشتار، بر روی اینجا کلیک نمایید -- زنان راوی و محدّث نیشابوری مهم‌ترین مسأله‌ای که می‌تواند نقش زنان را در خدمت به حدیث و نشر آن روشن سازد، میزان حضور آنان در سلسله‌ی اسناد و نقل احادیث است. برای این منظور، بررسی دقیق کتب...
-
باغ‌های نیشابور در دوران غزنویان از نگاه تاریخ بیهقی- بخش دوم
یکشنبه 8 آبان‌ماه سال 1390 18:56
برای خواندن بخش نخست این نوشتار، بر روی اینجا کلیک کنید - پانوشت‌ها: این مقاله برگرفته از رساله‌ی دکتری نویسنده است، با این مشخصات: مهرداد قیومی بیدهندی، «آداب جستجوی تاریخ معماری ایران در متون فارسی، با تکیه بر متون نثر سده‌های نخست»، استادان راهنما: دکتر هادی ندیمی، دکتر مهدی حجت، تهران: دانشکده معماری و شهرسازی...
-
تاریخ نیشابور؛ گذری کوتاه بر مهم‌ترین رویدادهای آن- بخش دوم
جمعه 6 آبان‌ماه سال 1390 14:23
برای خواندن بخش نخست این نوشتار، بر روی اینجا کلیک کنید - ورود اسلام به نیشابور: در سال17 یا23 هجرى، عمربن خطاب خلیفه دوم احنفبن قیس را براى فتح خراسان فرستاد و پس از آن در سال 32 هجرى عثمان بن عفان خلیفه سوم عبدالله بن عامر را به خراسان گسیل داشت و چنان که حاکم نیشابورى مىنویسد: «در زمان خلافت عثمان کنارنگ مجوس که...
-
نگارش واژه نیشابور به لاتین و بازیابی اطلاعات (بخش دوم )
دوشنبه 18 مهر‌ماه سال 1390 17:47
برای خواندن بخش نخست نوشتار «نگارش نیشابور به لاتین و تاثیر آن بر بازیابی اطلاعات» بر روی اینجا کلیک نمایید - - نگارش (نوشتن) نیشابور به لاتین و تاثیر آن بر بازیابی اطلاعات بازیابی اطلاعات (Information Retrieval) را «فرایند جستجو در مجموعه ای از منابع برای تشخیص مدارکی که به موضوع خاصی می پردازند» تعریف کرده اند....
-
ادامه نوشتار آرامگاه‌ها، زیارتگاه‌ها و اماکن متبرکه نیشابور
یکشنبه 10 مهر‌ماه سال 1390 19:13
بخش دوم نوشتار «آرامگاه‌ها، زیارتگاه‌ها و اماکن متبرکه نیشابور» | بخش نخست | --- - بخش زبرخان: -- قدمگاه: قدمگاه رضوی، که در 24 کیلومتری شرق شهر نیشابور واقع شده، یادگار و یادمان حضور حضرت امام رضا علیه‌السلام در نیشابور، جریان رهسپاری ایشان در اواخر سال 200 هـ.ق. از مدینه به مرو است. امام رضا علیه‌السلام پس از بیان...
-
واژهنامه و زبانزدنامه نان و ناپزی بومی خانگی در گویش نیشابوری
جمعه 31 تیر‌ماه سال 1390 13:50
«واژهنامه و زبانزدنامه نان و نان‌پزی بومی خانگی در گویش نیشابوری» در پی و با نگر به نوشتار « نان، تنور، نیشابور؛ نگاهی به صنعت و اصطلاحات نان‌پزی خانگی در گویش نیشابوری » در وب‌نوشت ابرشهر، نگارش یافته است. در این واژهنامه، واژه‌ها و زبانزدها (اصطلاح‌ها) به شیوه‌ی زیر آمده‌اند: - واژه یا زبانزد |صورت آوانویسی شده|:...
-
بازآفرینی تصوری شهر از متون تاریخی: نیشابور غازانخانی-بخش دوم
جمعه 1 بهمن‌ماه سال 1389 15:58
برای خواندن بخش اول این نوشتار، اینجا کلیک کنید نقد و تحلیل مقایسه‌ای تصاویر شهر کهن نیشابور: نقشه‌ی به دست آمده از مطالعه‌ی اولیه، اگر چه تا حدودی با عوارض کالبدی موجود در منطقه تطبیق داده شده بود، ولی بسیاری از جزئیات و ظرایف آن، نیاز به تحقیق بیش‌تر داشت. در این مورد، با ادامه‌ی تحقیق و جستجوی بیش‌تر، سه تصویر...
-
خیام نیشابور؛ وجدان اگاه ایرانی- بخش دوم
یکشنبه 23 آبان‌ماه سال 1389 21:02
برای خوانش بخش اول این نوشتار اینجا کلیک کنید «خیام نیشابور؛ وجدان اگاه ایرانی» اندیشه های علمی - عرفانی خیام در ارتباط با دوران باستان: پس از فردوسی که زمانی نه چندان دور از خیام می‌زیست، این مرد بزرگ را می توان وجدان آگاه ایرانی در مورد تاریخ گذشته ایران دانست. به احتمال غریب به یقین مهم‌ترین ویژگی اندیشه عرفانی...
-
دنباله‌ی نوشتار « گویش نیشابوری، آکنده از واژه‌های اصیل پارسی»
جمعه 5 شهریور‌ماه سال 1389 15:53
دنباله‌ی نوشتار « گویش نیشابوری، آکنده از واژه‌های اصیل پارسی» برای خوانش بخش نخست نوشتار، اینجا کلیک کنید. جای تعجب نیست که رد پای زبان پهلوی را در گویش مردم نیشابور نیز بیابیم. در این راستا، فرهنگ شش جلدی دکتر محمد معین را تفحص کرده، واژه‌های پهلوی آن را که در حال حاضر با همان تلفظ، در گویش مردم نیشابور، زنده مانده،...
-
رضی‌الدین نیشابوری- بخش دوم
سه‌شنبه 15 تیر‌ماه سال 1389 22:59
برای خوانش بخش اول نوشتار «رضی الدین نیشابوری»، کلیک نمایید ممدوحان رضی‌الدین: رضی‌الدین، از سرایندگان روزگار ایلک خانیان و از ستایشگران این خاندان است که ادله‌ی آن در دیوان او به وضوح آشکار است؛ از این جهت لازم است اشاره‌ای هر چند کوتاه، به حکومت این خاندان بشود. این سلسله که در تاریخ به «ایلک خانیان»، «ایلک خانیه»...
-
نیشابور، مرکز خراسان: قدیم‌ترین پایگاه علوم اسلامی ...- ادامه
یکشنبه 15 فروردین‌ماه سال 1389 17:36
برای خوانش بخش پیشین مقاله بر روی این پیوند کلیک نمایید کوچه‌های نیشابور: شهر نیشابور، مشحون به محلات و کوچه‌های بسیار بوده است، نام کوچه‌ها را در کتابی ندیده‌ام و لیکن ابوعبدالله الحاکم، ضمن ذکر اعلام نیشابور کوچه‌هایی را در مورد مسکن اعلام کتاب، نام می‌برد که ذیلاً آن‌چه به نظر رسیده، قلمداد می‌گردد: · کوچه‌ی یعقوب...
-
رساله موسیقی نیشابوری: یکی از کهن‌ترین منابع موسیقی ... - ادامه
جمعه 13 شهریور‌ماه سال 1388 15:33
برای دیدن بخش اول نوشتار « رساله موسیقی نیشابوری: یکی از کهن‌ترین منابع موسیقی در زبان فارسی »، اینجا کلیک کنید. پرده‌های موسیقی از دیدگاه نیشابوری و متقدمان و متاخران: یکی از ارزش‌های رساله‌ی نیشابوری، این است که نخستین بار نام دوازده پرده و شعبات به طور کامل در آن آمده است. اصطلاح «پرده» در این رساله -همانند دیگر...
-
بازسازی جغرافیایی و جمعیتی نیشابور - ادامه
جمعه 6 شهریور‌ماه سال 1388 16:09
برای دیدن بخش نخست این نوشتار اینجا را کلیک کنید با وجود این، زمان احداث راه‌آهن، گوشه‌ی جنوب شرقی، تقاطع این خرابه‌ها، تقریبا به طور کامل محو شده است و همچنین حفاری‌هایی که روستاییان به منظور دست یافتن به اشیای قیمتی قابل فروش انجام داده‌اند، جزئیات دیگری را در این محل از بین برده است. این تقاطع، هنوز هم می‌تواند بر...
-
نیشابور و پایگاه علمی آن از منظر یاقوت حموی
جمعه 19 تیر‌ماه سال 1388 11:07
ادامه نوشتار « نیشابور و پایگاه علمی آن از منظر یاقوت حموی؛ مطالعه موردی سده‌های چهارم تا ششم هجری » ... جمع‌بندی: از گزارش یاقوت در دو کتاب معجم‌البلدان و معجم‌الادباء برمی‌آید که نیشابور تا زمان حمله مغول، شهری آباد و مرکز علم و دانش بوده است. افراد زیادی که تنها به نمونه‌های اندکی از آن اشاره شد، در طلب علم در این...
-
Hakim Omar Khayyam Neyshaburi
جمعه 12 تیر‌ماه سال 1388 08:35
H akim O mar K hayyam N eyshaburi The Astronomer- Mathematician- Poet of Persia آن قصر که جمشید در او جام گرفت آهـو بچه کــــرد و روبــــه آرام گرفت بهرام کــه گور می‌گرفتی همه عُمر دیدی کـه چگــونه گور بهــرام گرفت Literal: The palace where Jamshid held his cup The doe and the fox now rest and sup Bahram who hunted...