نگارش واژه نیشابور به لاتین و بازیابی اطلاعات (بخش دوم )

برای خواندن بخش نخست نوشتار «نگارش نیشابور به لاتین و تاثیر آن بر بازیابی اطلاعات»

بر روی اینجا کلیک نمایید

-

- نگارش (نوشتن) نیشابور به لاتین و تاثیر آن بر بازیابی اطلاعات

بازیابی اطلاعات(Information Retrieval)  را «فرایند جستجو در مجموعه ای از منابع برای تشخیص مدارکی که به موضوع خاصی می پردازند» تعریف کرده اند. (فرهنگ  فشرده کتابداری و اطلاع رسانی، ص56)

درکتاب «جستجوی اطلاعات در عصر اطلاعات» آمده است؛ «هدف اصلی بازیابی اطلاعات، مقایسه یک نیاز اطلاعاتی با یک فایل یا پایگاه اطلاعاتی مناسب به منظور بازیابی اقلامی است که با آن نیاز اطلاعاتی مطابقت دارند.»(ص89) در حوزه بازیابی اطلاعات « درک این مطلب که رایانه ها رشته کاراکترها را پردازش می کنند اساسی است. رایانه ها از فهم متن عاجزند، بجز در مواردی که برنامه ریزی شده باشند به این طریق عمل کنند، آنها نمی توانند اشتباهات املایی و یا شباهت بین اشکال مختلف (نگارش) را تشخیص دهند.» (ص89) «با در نظر گرفتن پیچیدگی زبان و این حقیقت که رایانه ها فقط کاراکتر ها را تطبیق می‌دهند، فرایند بازیابی بسیار پیچیده‌تر از صرفاً ورود چند کلیدواژه و سپس انتظار برای پاسخ رایانه، با هر آنچه نگهداری کرده است و مورد نیاز جستجو کننده است می‌باشد.»(ص90)

«تنوع  در شیوه هایی که نام های خاص (از قبیل واژه ی نیشابور لاتینی شده) ممکن است بیان (نوشته) شوند، نیز می‌تواند باعث بروز مشکلاتی در بازیابی گردد. با به خاطر آوردن این‌که بازیابی با مقایسه رشته‌های کاراکتری عمل می‌کند، آسان است دریابیم در بازیابی نام‌ها ممکن است مشکلاتی وجود داشته باشد.» (ص120)

با این پیشینه، واژه‌ی نیشابور لاتینی شده، با تغییری در آوانویسی و تبدیل به زبان نوشتاری، در یک بایگانی یا پایگاه اطلاعات (که موتورهای جستجو در وب از این جمله‌اند) می‌تواند دست‌کم به 12 شیوه‌ی رایج نگارش، نمایه و ظاهر شود؛

	باسیلاب اول ni	با سیلاب اول nei	با سیلاب اول ney
با سیلاب آخر bur	Nishabur	Neishabur	Neyshabur
با سیلاب آخر bour	Nishabour	Neishabour	Neyshabour
با سیلاب آخر boor	Nishaboor	Neishaboor	Neyshaboor
با سیلاب آخر bor	Nishabor	Neishabor	Neyshabor

(جدول 1): شیوه های مختلف نگارش رایج واژه ی نیشابور به لاتین

حتی ممکن است این واژه به شکل های دیگری نیز دیده شود؛ Nishapur، Nashabur، Neshabur و ...

در واقع، موتورهای جستجوی وب نیز پردازشی رایانه‌ای بر روی رشته کاراکترهای تشکیل‌دهنده‌ی کلیدواژه (نیشابور لاتینی شده) انجام می‌دهند، یعنی آن را به اطلاعات نمایه شده بر روی پایگاه اطلاعات خود مقایسه می‌کنند و در صورت تطابق کاراکترهای تشکیل دهنده‌ی اطلاعات نمایه شده با کاراکترهای کلیدواژه موردنظر، رکوردهای منطبق را در فهرست یافته‌ها (Search Result ) به شما ارایه می‌نمایند.

بنابراین، با وارد کردن یک شیوه‌ی نگارش، مثلاً  neyshabur، صفحات و سایت‌های وب مرتبط با شیوه‌های دیگر نگارش را،  به علت عدم انطباق رشته‌ی کاراکتری آنها با رشته‌ی کاراکتری آن شیوه‌ی نگارش –علی رغم اینکه امکان دارد صفحات و یا سایت‌های وبی که با شیوه‌های دیگر نگارشی، به همین واژه و به همین مفهوم اما با نوشتار متفاتی اشاره کرده، و چه بسا دارای ارزش محتوایی بسیار بالایی باشند- را در فهرست یافته‌های موتور کاوش (جستجوگر) موردنظرتان نخواهید داشت.

فراوانی یافته های این شیوه نگارش نسبت به مجموع یافته های  شیوه های نگارشی دیگر	میانگین یافته ها در هر سه جسنجوگر	تعداد یافته ها درalltheweb	تعداد یافته ها درYahoo!	تعداد یافته ها در Google	شیوه های مختلف نگارش واژه ی نیشابور لاتینی شده
75/76%	32,433	19,700	59,400	18,200	Neyshabur
01/99%	853	821	1,200	538	Neyshabour
02/46%	1,056	227	411	2,530	Neyshaboor
00/07%	32	14	28	55	Neyshabor
02/02%	868	663	831	1,110	Neishabur
14/82%	6,346	947	2,090	16,000	Neishabour
00/82%	352	359	454	243	Neishaboor
00/07%	33	29	32	38	Neishabor
00/98%	420	417	565	247	Nishabur
00/48%	209	123	144	359	Nishabour
00/32%	140	59	86	277	Nishaboor
00/15%	67	30	48	124	Nishabor
	42,809	29,389	65,289	39,721	تعداد کل یافته ها بدون توجه به شیوه نگارش

 (جدول 2): نگاهی آماری بر تعداد یافته های مربوط به شیوه هلای رایج نگارش واژه ی نیشابور به لاتین در سه جستجوگر انتخابی نمونه،  Yahoo! ، Google ، alltheweb. توجه: نمونه گیری ارایه شده در جدول 2 در تاریخ 25/6/1384 انجام شده است.

- پیامدهای تعدد شیوه های نگارش (نوشتن) واژه ی نیشابور به لاتین

-- پدیده ی پنهان شدن اطلاعات:

در صورتی که کاربر (جوینده ی اطلاعات) با هر یک از شیوه‌های گونه‌های مختلف نگارش نیشابور به لاتین، آشنایی نداشته باشد، به همان نسبت از  دستیابی به گنجینه‌ی  اطلاعات موجود درباره‌ی نیشابور محروم خواهد بود. همان‌طور که در بخش پیشین مشاهده کردید، با دانستن فقط یک شیوه‌ی نگارش نیشابور به لاتین (neishaboor در موتور جستجوی گوگل، 243 یافته)، از دستیابی به 39478 مورد یافته‌های همان موتور جستجو درباره‌ی نیشابور، محروم می‌شود. این رویداد را می‌توان «پدیده پنهان شدن اطلاعات» نامید.

-- اتلاف وقت و هزینه کاربران:

زمانی را که کاربر صرف وارد کردن تک تک شیوه‌های  مختلف لاتین‌نویسی شده‌ی نیشابور، در قسمت جستجوی موتور کاوش می‌کند در نظر بگیرید، آیا اگر برای نگارش واژه‌ی نیشابور به لاتین، از شیوه‌ی یگانه، استاندارد و یکسانی استفاده می‌شد، این زمان به شدت تقلیل نمی‌یافت؟

-- ابهام در جایگاه ارزش واقعی محتوایی واژه نسبت به واژه‌ها و مفاهیم متناظر:

با نظری به نتایج به دست آمده از نمونه‌گیری انجام شده (جدول 2)، تعداد کل یافته‌های هر یک از موتورهای جستجوی انتخابی، بدون درنظر گرفتن شیوه‌ی نگارش واژه‌ی نیشابور لاتینی شده، به شرح زیر است:

          -            تعداد کل یافته ها در Google: 39721صفحه وب

          -            تعداد کل یافته ها در Yahoo!: 65289صفحه وب

          -            تعداد کل یافته ها در alltheweb: 23389صفحه وب

با نگاهی مقایسه‌گرانه، می‌توان بین ارزش و اعتبار محتوایی و کاربردی یک واژه با میزان اطلاعات تولید شده  درباره‌ی آن واژه (و یا مفهوم) ارتباط برقرار کرد. بدین معنا که میزان اطلاعات تولید شده درباره‌ی یک واژه (مثلا واژه‌ی نیشابور) نشانگر میزان ارزش محتوایی و کاربردی آن نسبت به سایر واژه‌ها و مفاهیم هم‌نظیر است:

جدول 3 میزان اطلاعات تولید شده در باره‌ی واژه‌های  Isfahan، Mashhad، Neyshabur، Tehranو Rasht با استفاده از موتور جستجوی آلتاویستا را نشان می‌دهد.

تعداد یافته های AltaVista	واژه ی لاتین	معادل فارسی
2,000,000	Isfahan	اصفهان
13,500,000	Tehran	تهران
198,000	Rasht	رشت
638,000	Mashahd	مشهد
59,500	Neyshabur	نیشابور

(جدول 3): تعداد یافته‌های موتورکاوش AltaVista  (در تاربخ 26/6/1384) درباره شهرهای مختلف ایران. کلیدواژه‌هایی که در جدول 3 آمده‌اند از لحاظ قرار گرفتن در محدوده‌ی جغرافیایی ایران و نیز شهر بودن با مفهوم نیشابور متناظر هستند.

بنابر آنچه گذشت، می‌توان نتیجه گرفت که میزان اطلاعات تولید شده (تعداد یافته‌ها) می‌تواند بیانگر میزان ارزش محتوایی و یا کاربردی یک واژه از دیدگاه تولیدکنندگان و ناشران اطلاعات (در وب) باشد. حال در نظر بگیرید اگر برای نگارش واژه‌ی نیشابور به لاتین، فقط از یک شیوه‌ی یکسان و یکدست استفاده می‌شد، تعداد یافته‌های مربوط به این واژه (با لحاظ 12 گونه‌ی رایج نگارش و بدون در نظر گرفتن سایر شیوه‌های نگارش) به حدود 65000 صفحه‌ی وب (بعنوان مثال در بازیابی با جستجوگر Yahoo!) ارتقاء می‌یافت.

-- تردید در جامعیت و مانعیت ارزشگذاری (weighting) موتورهای جستجو  بر روی اطلاعات بازیابی شده:

موتورهای جستجو، صفحات وب را بر اساس ملاک‌هایی از قبیل آن‌چه در ذیل می‌آید، در فهرست یافته‌های خود رتبه‌بندی (ranking criteria)، یا به عبارت دیگر ارزشگذاری محتوایی، می‌کنند:

          -            جایگاه قرار گرفتن کلیدواژه در متن. (در برخی موتورهای کاوش هر چه کلیدواژه به سطرهای بالای صفحه نزدیک‌تر باشد دارای ارزش بیشتری است)

          -            قرار داشتن کلیدواژه‌ی مورد جستجو در عنوان صفحه.

          -            برچسب‌های متا. (meta tags، افزودن اطلاعات عمومی درباره محتوای صفحات وب را امکان‌پذیر می‌کنند).

          -            بسامد کلیدواژه. (میزان تکرار کلیدواژه در صفحه)

          -            تعداد ارجاع هایی که به صفحه داده شده است. (لینک‌های وارده به صفحه)

          -            اهمیت و کاربرد صفحه از نگاه کاربران. (فراوانی تعداد بازدیدهایی که توسط کاربران از صفحه صورت گرفته است، از طریق سنجش تعداد کلیک‌هایی که بر روی لینک صفحه‌ی موردنظر می‌شود)

          -            و ...

در جدول (2)، دوازده گونه‌ی رایج برای نگارش لاتینی نیشابور آمده است که برای نوشتن «مفهوم نیشابور» بکار می‌روند. به عبارت دیگر، اگر شیوه‌های نگارش (نوشتار) را به عنوان سمبل و نماد الفبایی این مفهوم در نظر بگیریم، می‌توان 12 گونه‌ی نگارش را، 12 نماد یا سمبل برای نگارش مفهوم یگانه‌ی نیشابور، در زبان‌های لاتین دانست.

جالب اینجاست که موتورهای جستجو، بین شیوه‌های مختلف نگارش ( هر چند مرتبط به یک مفهوم یگانه، مثل نیشابور) تفاوت قائل می‌شوند و هرگونه نگارشی را یک واژه‌ی مستقل محسوب می‌کنند. با این توصیف، آیا می‌توان گفت، سایت یا صفحه‌ی وبی را که فرضاً موتور جستجوی گوگل در جستجوی کلیدواژه‌ی Neishabour، در رتبه‌ی مثلاً پنجم یافته‌های خود قرار داده است، واقعاً از لحاظ ارزشگزاری محتوایی در بین کل یافته‌های گوگل با لحاظ تمامی شیوه‌های نگارش لاتینی دیگر این واژه، باز هم رتبه پنجم را کسب می‌کند.

پس تلویحاً می‌توان پذیرفت؛ رتبه‌بندی‌ای که یک موتور جستجو  بر اساس ارزشگذاری یک شیوه‌ی نگارش یک مفهوم خاص بر روی صفحات و سایت‌های وبی به عمل می‌آورد – در مورد مفاهیمی که شیوه‌های نگارشی رایج متعددی دارند مانند واژه‌ی نیشابور-  الزاماً، حتی با در نظر گرفتن شرایط و ملاک‌هایی که موتورهای جستجو در ارزشگزاری صفحات و سایت‌های وبی دارند، نمی‌تواند به صورت قطعی معتبر باشد. چه بسا که صفحات یا سایت‌های وب دیگری با شیوه‌های نگارشی متفاوت وجود داشته باشند که از لحاظ محتوایی دارای ارزش بالاتری باشند و رتبه‌ی بالاتری را کسب نمایند.

- مشکل گشایی (Problem Solving)

با نگاه به بند پیشین به این نکته رهنمون می‌شویم که پراکندگی اطلاعات، ابهام و پیچیدگی در بازیابی اطلاعات مربوط  به حوزه‌ی واژه‌ی نیشابور لاتین‌نویسی‌شده از تفاوت و اختلاف در شیوه‌ی نگارش این واژه ناشی می‌شود. اما برای این تفاوت‌ها و اختلاف‌ها نیز می‌توان دو علت اساسی قائل شد:

- اختلاف و تفاوت در تلفظ واژه‌ی نیشابور در زبان‌ها و گویش‌های مختلف:

هر زبان و گویش نسبت به شرایط سامانه‌ی گفتاری خود، در تلفظ و حتی نوشتار واژه‌ی وارد شده، تغییراتی ایجاد می‌نماید، مثلاً واژه‌ی نیشابور در دایرة‌‌المعارف‌های معتبر انگلیسی‌زبان مثل بریتانیکا به شکل nishapur نیز آمده است. در گویش‌ برخی شهرهای استان خراسان آن را به شکل ن‍‍ْیشابور یعنی به سکون «ن» به کار می‌برند. در گویش نیشابوری، حرف «ی» خفیف شده و به صورت نیم‌واکه‌ای ادا می‌گردد که ظاهراً در زبان فارسی امروز وجود ندارد. )یعنی به شکل nəshabur). اما از آنجا که خاستگاه مفهوم و واژه‌ی نیشابور سرزمین پارسی‌زبان‌ها (ایران) است، بایسته است ملاک تلفظ و گفتار این واژه بر شیوه‌ی گفتار رایج، رسمی و غالب پارسی‌زبان‌ها قرار گیرد.

-- استفاده از نمادهای الفبایی غیر متعارف در نوشتار واژه نیشابور به لاتین:

برخی شیوه‌های مختلف نگارش واژه‌ی نیشابور که در جدول 1 آمده است و نیز سایر شیوه‌های نگارشی دیگر از قبیل nashabur، neshabur  و ... می‌تواند شاهد گویایی بر بهره‌برداری از نمادهای الفبایی غیرمتعارف در نوشتن این واژه به لاتین باشد.

تردیدی نیست که با اعمال شیوه‌ای استاندارد، یکسان و یکدست در نوشتار لاتینی واژه نیشابور می‌توان به راه‌حلی اساسی دست یافت. آوانویسی واژه‌ی نیشابور، شیوه‌ای استاندارد و مکتوب برای تلفظ صحیح این واژه در اختیار ما قرار می‌دهد. علم آوانویسی (phonetic transcription )  را « نوشتن تلفظ واژه با استفاده از حروف فونتیک بین‌المللی» تعریف کرده‌اند. (فرهنگ جامع مرجع شناسی، ص330) پس از آوانویسی واژه‌ی نیشابور، نتیجه را به زبان نوشتاری نزدیک کرده و با بهره‌گیری از پیشداشته‌های موجود (در دایرت‌المعارف‌ها و مراجع دیگر) به شیوه‌ای استاندارد، متواتر و معتبر برای نوشتن واژه نیشابور به لاتین دست خواهیم یافت.

- پیشنهاد شیوه‌ای استاندارد، متواتر و معتبر برای نوشتن واژه نیشابور به لاتین

-- شیوه‌ی استاندارد برای نگارش واژه نیشابور به لاتین:

گفتار در جامعه‌ی انسانی پدیده‌ای مسبوق بر نوشتار است، یعنی انسان قادر به سخن گفتن بود و سپس خط را به عنوان  یک نظام نمادی، برای ثبت و نگهداری اندیشه‌هایش اختراع کرد و به کار گرفت. پس ما نیز بر همین رویه ابتدا به جنبه‌ی آوایی یا گفتاری واژه‌ی نیشابور می‌پردازیم و سپس نتیجه را با نزدیک‌ترین معادل نوشتاری در پیشداشته‌های زبان نوشتاری تطبیق داده و آن را به عنوان شیوه‌ی استاندارد نگارش واژه‌ی نیشابور برمی‌گزینیم. اما اکنون به ابزاری استاندارد و علمی، برای نگارش آوایی واژه‌ی نیشابور نیاز داریم؛

پارکر در «فرهنگ جامع واژه های علمی و فنی» (ص2909)، استاندارد (Standard) را «معیار؛ متعارف، یک نمونه مرجع پذیرفته شده که به عنوان واحد اندازه گیری یک کمیت فیزیکی به کار می رود» تعریف کرده، و  محمدرضا محمدی فر در «فرهنگ جامع مرجع شناسی‌» (ص330)، آواشناسی (Phonetics) را «مطالعه‌ی آواهای زبان از نظر تولیدی، فیزیکی و شنیداری» و آوانویسی(phonetic transcription)  را «نوشتن تلفظ واژه با استفاده از حروف فونتیک بین‌المللی» تعریف کرده است(ص330). الفبای آوانگار بین المللی (International Phonetic Alphabet) که معمولا بصورت مختصر بشکل IPA  می‌آید « مجموعه‌ای از نمادهای آوایی است که برای نگارش صدای گفتاری و یا تلفظی اغلب زبان‌های دنیا طراحی شده‌اند». (ص 248)

در آوانویسی واژه‌ی نیشابور، دستورالعمل آوانویسی نام‌های جغرافیایی ایران، که توسط گروه کاری آوانویسی نام‌های جغرافیایی کمیتة تخصّصی نام‌نگاری و یکسان‌سازی نام‌های جغرافیایی سازمان نقشه‌برداری کشور ارایه شده است، را معیار کار قرار می‌دهیم. در جدول زیر، بر اساس دستورالعمل یاد شده، علامت‌ها و نشانه‌های لازم برای آوانویسی  واژه‌ی نیشابور مطابق استاندارد‌های مربوطه آمده است:

حروف در خط فارسی	توصیف زبانشناختی علایم همخوان و واکه ای س.ن.ک	علایم همخوان و واکه ای س.ن.ک	معادل های IPA	مثال ها
				تفصیلی IPA	کلّی س.ن.ک	املای فارسی
ن	همخوان خیشومی دندانی-لثوی واک‌دار	/n/	[n]	[nWur8]	/nur/	نور
-ِی	واکة مرکّب نیمه‌افراشتة  پیشینِ بسته‌شونده	/ey/	[ej]	[mej*l8]	/meyl/	مِیل
ش	همخوان سایشی لثوی-کامی بی‌واک	/š/	[S]	[Se)mS+Q @cH]	/šemšak/	شِمشَک
آ، ا	واکة افتادة پسین گسترده	/ā/	[A]	[dAùRA @b8]	/dārāb/	داراب
ب	همخوان انفجاری دولبی واک‌دار	/b/	[b]	[bAùbWo @l8]	/bābol/	بابُل
او، و	واکة افراشتة پسین گرد	/u/	[u]	[nWur8]	/nur/	نور
ر	همخوان لرزانِ لثوی واک‌دار	/r/	[r]	[rWuù+dQ @StH]	/rudašt/	رودَشت

(جدول 4): آوانویسی نیشابور؛ علائم، نشانه ها و استاندارد های مربوطه

با نگاه به دستورالعمل یادشده، بهترین شیوه و شیوه‌ی استاندارد آوانگاری واژه‌ی نیشابور به صورت /neyšābur/ می‌باشد. و از میان شیوه‌های مختلف نگارش در جدول 2، نزدیکترین گونه‌ی رایج نوشتاری به نمونه‌ی آوانویسی شده، گونه‌ی Neyshabur است.

-- شیوه‌ی متواتر برای نگارش واژه نیشابور به لاتین:

در فرهنگ فارسی دکتر محمد معین در زیر مدخل متواتر می‌خوانیم: «پیاپی آینده، پس یکدیگر آینده. پیاپی، پشت سر هم. خبر متواتر: خبری که بسیاری از روّات آن را نقل کرده باشند تا موجب یقین شده باشد». (ص3842) دکتر محمد خوانساری در «فرهنگ اصطلاحات منطقی» در زیر مدخل متواترات نوشته است: «قضایایی که به سبب گواهی اشخاص، یقین به صحت آنها حاصل شود و ذهن احتمال تبانی آنها را برای جعل و نشر حکمی کاذب محال بداند». (ص233). در نمونه‌گیری که  پیش از این، بر روی سه جستجوگر انتخابی Google، Yahoo! و alltheweb انجام گرفت ( مندرج در جدول 2)، گونه‌ی نوشتاری neyshabur، به در بر گرفتن 75/76% از کل یافته‌های هر سه جستجوگر، بالاترین و پُرشمارترین تعداد یافته‌ها را به خود اختصاص داده است. پس بنا بر «اصل تواتر» می توان نتیجه گرفت: در بیش از سه چهارم صفحات وب - که توسط سه جستجوگر نمونه انتخابی، به عنوان صفحات حاوی کلیدواژه‌ی نیشابور با نگارش لاتین، نمایه شده‌اند-  این واژه در نوشتار به شکل neyshabur آمده است. بنابراین شکل نوشتاری متواتر و پُرکاربرد این واژه، Neyshabur است.

-- شیوه‌ی معتبر برای نگارش واژه نیشابور به لاتین:

در «فرهنگ جامع واژه های علمی و فنی» پارکر، درستی و صحت به عنوان مترادف‌هایی برای validity (اعتبار یا اعتبار علمی) بکار رفته است.(ص3194) علاوه بر استفاده از شیوه‌های استاندارد و متواتر (متعارف) برای رسیدن به نتیجه‌ی صحیح (که در دو بند پیشین بدانها پرداخته شد)، پیشداشته‌های اطلاعاتی موجود در حوزه‌ی نگارش واژه‌ی موردنظر  نیز می‌تواند بر ارزش کاربردی، اعتبار علمی و صحت گفتاری و نوشتاری آن تاثیرگزار باشد. به تعبیری بسیار ساده، شیوه و ابزاری که مورد استفاده‌ی اشخاص معتبر قرار می‌گیرد، می‌تواند دلیلی بر اعتبار آن شیوه‌ها و ابزارها باشد. از این روی باید از خود بپرسیم: تولیدکنندگان و ناشران معتبر و معروف اطلاعات از کدام شیوه‌ی نگارش نیشابور به لاتین حمایت کرده و آن را در آثار خود بکار برده‌اند؟ با این نگاه، در جدول 5، به بررسی شیوه‌ی نگارش لاتین نیشابور از دیدگاه سایت‌های مرجع مطرح در اینترنت پرداخته‌ایم:

شیوه نگارشی بکار برده شده	حوزه ی  کاربری	نام سایت
Neyshabur	مرجع - دایرت المعارف	Britanica Encyclopedia
Neyshabur	مرجع - دایرت المعارف	Encyclopedia.com
Neyshabur	مرجع - دایرت المعارف	Encyclopedia of the Orient
Neyshabur	مرجع - دایرت المعارف،واژه نامه، آلماناک، اطلس، تزاروس، زندگینامه ها و ...	Infoplease
Neyshabur	مرجع - دایرت المعارف،واژه نامه، کوته نوشتها، تزاروس	THE FREE DICTIONARY
Nishapur (or Neyshabur in Persian)	مرجع - دایرت المعارف،واژه نامه	Dictionary.laborLawTalk.com
Nishapur (or Neyshabur in Persian)	مرجع - دایرت المعارف	WIKIPEDIA The Free Encyclopedia
Neyshabur	اطلاع رسانی – با امکانات میز مرجع (دایرت المعارف،واژه نامه، آلماناک، اطلس، تزاروس)	FACT MONSTER
Neyshabur	مرجع - دایرت المعارف	AllRefer.com reference
Neyshabur (also called Nishapur)	اطلاع رسانی، آموزش – دارای بخش های مرجع دایرت المعارف،واژه نامه، تزاروس و ...	Yahoo! Education
Neyshabur (also called Nishapur)	مرجع - دایرت المعارف،واژه نامه، تزاروس و ...	YAHOOLIGANS!REFERENCE
Neyshabur (also called Nishapur)	مرجع - دایرت المعارف	Clombia Encyclopedia Sixth Edition
Neyshabur	مرجع، اطلاع رسانی، آموزشی -  دایرت المعارف،واژه نامه، اطلس، تزاروس، مراکز و درجات آموزش عالی	MSN Encarta
Neyshabur (also called Nishapur)	موتور جستجو، مرجع – دارای بخش دایرت المعارف	Answers.com Reference
Nishapur (or Neyshabur in Persian)	مرجع – واژه نامه، تزاروس، دایرت المعارف	Reference.com

(جدول 5): کاربرد غالب گونه ی نوشتاریneyshabur  در سایت های مرجع اینترنتی

همانطور که در جدول بالا مشاهده می‌کنید، اکثریت قریب به اتفاق سایت‌های مرجع بر روی اینترنت، گونه‌ی نگارشی neyshabur را به عنوان گونه‌ی نوشتاری صحیح  به کار برده‌اند و حتی در مواردی که نگارش کم‌کاربردتر آن یعنی -nishapur که در زبان انگلیسی کاربرد دارد- را آورده‌اند بلافاصله به گونه‌ی نگارشی neyshabur ارجاع داده و یا اشاره کرده اند: 

"or Neyshabur in Persian"

اگر در سایت‌های مرجع (دایرةالمعارف‌ها و واژه‌نامه‌ها)، هر یک از گونه‌های دیگر نگارش لاتینی نیشابور را جستجو کنیم، با پاسخ‌های شبیه آنچه در زیر می‌آید روبرو می‌شویم:

·          Encyclopedia.com  <<We're sorry, but Encyclopedia.com found no results for neyshabour.

·          THE FREE DICTIONARY >> Nishapur (redirected from Neishabur) /Nishapur, Iran: see Neyshabur

·          Britanica >> nishabur/Sorry, we were unable to find results for your search.

·          MSN Encarta >> Searched Encarta for 'neishabor'/ No results were found for your search in Encarta/ Did you spell your search words correctly?/Try your search again with Neyshābūr

در پی بازبینی سایت‌های دایرة‌المعارف‌ها و سایر مرجع‌های وب باید به این نکته اذعان داشت که گونه‌ی نوشتاری صحیح و مورد تایید سایت‌های مرجع در وب  -که برخی مانند بریتانیکا دارای شهرت و اعتبار جهانی بوده و در اکثر کتابخانه‌ها و مراکز پژوهشی و دانشگاهی جهان می‌توان نسخه‌ی چاپی (به‌صورت کتاب) آنها را یافت- گونه‌ی نوشتاری

Neyshabur است.

- نتیجه و دستاورد:

بنا بر استناداتی که در بندهای قبل ارایه شد، شیوه‌ی استاندارد، متواتر و معتبر برای نوشتن نیشابور به لاتین، گونه‌ی نگارشی " neyshabur " است.

به کار بردن گونه‌ی نگارش استاندارد نیشابور به لاتین، یعنی Neyshabur، دستاوردهای زیر را به همراه خواهد داشت:

-- برای صاحبان و دارندگان وب‌سایت‌ها:

---- کسب اعتبار بیشتر (سایتی که برای کار خود به گونه‌ای حرفه‌ای ارزش قائل است از شیوه‌ها و ابزارهای معتبر و استاندارد در فعالیت‌های خود استفاده نموده و حتی در ظریف‌ترین و کوچک‌ترین مسائل موشکافی نموده و حساس است. زیرا اعتبار به آسانی به دست نمی‌آید.)

---- ثبت شدن در فهرست موتورهای جستجو و ظاهر شدن در فهرست نتایج آن‌ها، در جایگاهی درخور و شایسته (ن.ک. به جدول2)

---- جذب بیشتر بازدیدکنندگان غیرایرانی و غیرفارسی‌زبان (اغلب در مورد سایت‌های 2 یا چند زبانه).

---- ثبت نام و دامنه‌ی صحیح و مطابق با استانداردهای بین‌المللی.

-- برای کاربران وب (جویندگان اطلاعات و وبگردان):

---- صرفه‌جویی در وقت و هزینه.

---- به دست آوردن اطلاعات بیشتر و مرتبط‌تر.

---- لذت بردن از این احساس (آنچه می‌خواهم، می‌یابم).

-- برای نیشابور:

---- جایگاه مناسب در میان شهرهای متناظر:

تعداد یافته‌ها در Google	کلیدواژه	معادل فارسی
36,700	Bojnord	بجنورد
116,000	Birjand	بیرجند
105,000	Sabzevar	سبزوار
179,000	Kashmar	کاشمر
…?	…?	...؟
17,900	Neyshabur	نیشابور

---- جایگاه ارزشی محتوایی و اطلاع‌رسانی واقعی و شایسته در اینترنت و سایر پایگاه‌های اطلاعاتی:

تعداد یافته‌ها در Google	کلیدواژه	معادل فارسی
1,850,000	Isfahan	اصفهان
1,170,000	Tabriz	تبریز
2,770,000	Shiraz	شیراز
475,000	Mashahd	مشهد
؟	12 عدد علامت سوال به نشان 12 شیوه ی نگارش امروز	نیشابور در آینده

فهرست منابع:

1.       لارج، آندرو. «جستجوی اطلاعات در عصر اطلاعات». لوسی‌تد، ریچارد هارلی؛ ترجمه زاهد بیگدلی.تهران : نشر کتابدار، 1382.

2.       حق‌شناس، علی محمد. « آواشناسی؛ فونتیک». تهران: آگاه، 1376.

3.     «دستورالعمل آوانویسی نام‌های جغرافیایی ایران». سازمان نقشه‌برداری کشور، کمیته تخصّصی نام‌نگاری و یکسان‌سازی نام‌های جغرافیایی، گروه کاری آوانویسی ‌نام‌های ‌جغرافیایی.<http://www.khzi.com/geonames.ir/f-phonetic-if.htm> [online]،2005 .

4.       پارکر، سیبل.«فرهنگ جامع واژه‌های علمی و فنی» . مترجم: علی‌اکبر قاری‌نیت. تهران: نشرآزمون، 1378.

5.       محمدی‌فر، محمدرضا.« فرهنگ جامع مرجع‌شناسی» . تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، 1376.

6.       خوانساری، محمد. « فرهنگ اصطلاحات منطقی». تهران: پژوهشگاه علوم انسانی مطالعات فرهنگی،1376.

7.               کینن، استلا.« فرهنگ فشرده کتابداری و اطلاع‌رسانی» . مترجم: فاطمه اسدی‌گرگانی. تهران: نشر کتابدار، 1378.

8.       معین، محمد. «فرهنگ فارسی». تهران: امیرکبیر، 1377.

منبع:

·          ققنوس شرق، «نگارش نیشابور به لاتین و تاثیر آن بر بازیابی اطلاعات»، وب‌نوشت ابرشهر، 26/06/1384.