برزین مهر

BorzinMehr: Neyshabur Information Service

برزین مهر

BorzinMehr: Neyshabur Information Service

گویش نیشابوری، آکنده از واژه ‌های اصیل پارسی-بخش دوم

برای خواندن بخش نخست این نوشتار، بر روی اینجا کلیک کنید.

جای تعجب نیست که رد پای زبان پهلوی را در گویش مردم نیشابور نیز بیابیم. در این راستا، فرهنگ شش جلدی دکتر محمد معین را تفحص کرده، واژه‌های پهلوی آن را که در حال حاضر با همان تلفظ، در گویش مردم نیشابور، زنده مانده، استخراج و به ترتیب حروف الفبا در زیر ذکر می‌کنیم:

گویش نیشابوری

واج‌نویس

فارسی امروز

واج‌نویس

انگوشت

angušt

انگشت

angošt

ایم

im

ام

Em (یا این، ایمشب به جای امشب یا این‌شب)

بُر

bōr

بور

bur (سرخ)

بریشته

brištah

برشته

berešteh (بریان شده، بو داده)

پوشت

pušt

پشت

pošt (مقابل روی)

توروش

turuš

ترش

totoš  (مقابل شیرین)

جو

jaw

جُو

jow

خرُس

xrōs

خروس

xorus

خیرس

xirs

خرس

xers

دوروست

durust

درست

dorost

دوزد

duzd

دزد

dozd

دیل

dil

دل

del

دُختن

dōxtan

دوختن

duxtan

دُست

dōst

دوست

dust

رختن

rextan

ریختن

rixtan

زُر

Zōr

زور

zur

سر

ser

سیر

sir

کارت

kārt

کارد

kārd

کُر

Kōr

کور

kur

گیرد

gird

گرد

gerd

گریفتار

griftār

گرفتار

gereftār

گُش

gōš

گوش

guš

گُشت

gōšt

گوشت

gušt

گره

greh

گره

gereh

گورگ

gurg

گرگ

gorg

گوفتن

guftan

گفتن

goftan

گول

gul

گل

gol

گولزار

gulzār

گلزار

golzār

گیل

gil

گل

gel

گو

gaw

گو

gow

موشت

mošt

مشت

mošt

نهنگ

nhang

نهنگ

nahang

هُش

hōš

هوش

huš

همباز

hambāz

امباز

ambāz

در خاتمه امید است که با شناخت هر چه بیشتر گویش‌های محلی، گامی موثر در زمینه‌ی غنای زبان ارزشمند فارسی برداشته شود.

- فهرست منابع:

·          اسرار التوحید فی مقامات شیخ ابی سعید، محمد بن منور، محمدرضا شفیعی کدکنی، آگاه، چاپ دوم، 1367.

·          اسرار نامه، عطار نیشابوری، سید صادق گوهرین، صفی علیشاه، تهران، 1348.

·          الهی نامه، فریدالدین عطار نیشابوری، فواد روحانی، زوار، چاپ دوم، 1351.

·          برهان قاطع، محمد حسین بن خلف تبریزی، محمد معین، ابن سینا، تهران، 1352.

·          تاریخ بیهقی، ابوالفضل محمد بن حسین بیهقی دبیر، خسرو فیاض، خواجو، تهران، 1363.

·          ترجمه تفسیر طبری، حبیب یغمایی، توس، چاپ دوم، تهران، 1356.

·          تفسیر سورآبادی، عتیق بن محمد سورآبادی، بنیاد فرهنگ ایران، 1353.

·          کلیات دیوان شمس تبریزی، مولانا جلال الدین مولوی بلخی، امیرکبیر، تهران، 1351.

·          کلیله و ممنه، ابوالمعالی نصرالله منشی، مجتبی صوی طهرانی، سپهر، تهران، 1367.

·          لغت فرس، اسدی طوسی، محمد دبیر سیاقی، طهوری، 1346.

·          فرهنگ معین، محمد معین.

- منبع:

·          نوروز، مهدی، «گویش نیشابوری»، ماهنامه جاده ابریشم، ضمیمه شماره 14، ص 50-51. به کوشش ققنوس شرق، «گویش نیشابوری، آکنده از واژه ‌های اصیل پارسی»، ابرشهر: دانشنامه نیشابور، شهریورماه 1389.

نظرات 0 + ارسال نظر
برای نمایش آواتار خود در این وبلاگ در سایت Gravatar.com ثبت نام کنید. (راهنما)
ایمیل شما بعد از ثبت نمایش داده نخواهد شد